Onderzoek: Sporten Versterkt

Terug naar alle nieuws

Onderzoek PMT

Onderzoek en praktijk hebben elkaar nodig en kunnen elkaar wederzijds inspireren. Hieronder volgt een presentatie van het ‘Sporten Versterkt’ onderzoek naar het effect van een sportaanbod door een PMT-er in het kader van behandeling van depressie. We danken Michele Schmitter hartelijk voor deze presentatie van haar promotieonderzoek!

Namens het bestuur,
Cees Boerhout

Sporten Versterkt Onderzoek

Depressie is een veel voorkomende en ernstige mentale aandoening. Ondanks dat er verschillende behandelingen bestaan, zoals medicamenteuze of psychologische, knapt rond 40% van de cliënten nog niet op (DeRubeis et al., 2005; Dimidjian et al., 2006). Bij 60% is er sprake van terugval (of: 60% kampt met terugval) (Hardeveld et al., 2010). Om deze redenen is het erg belangrijk om de behandeluitkomsten te verbeteren.

Het aanbieden van verschillende behandelingen tegelijkertijd kan hierin van betekenis zijn. Met name sporen in combinatie met een andere evidence-based depressiebehandeling zou versterkend kunnen werken. Sporten heeft namelijk verschillende voordelen. Naast het mentale effect, verbetert sporten de lichamelijke gezondheid. Mensen die last hebben van depressie ervaren vaak ook meer lichamelijke klachten en aandoeningen, en hebben een hoger risico om eerder te overlijden. Daarnaast is sporten voor iedereen beschikbaar, heeft het geen bijwerkingen en is het als coping strategie op lange termijn inzetbaar.

Uit eerder onderzoek is gebleken dat driemaal per week aërobisch (ofwel: cardio) sporten op gemiddelde intensiteit depressieve symptomen het beste laat dalen (Krogh et al., 2017). Vaak is het moeilijk voor mensen met een depressie dit zelfstandig op te pakken. Vermoeidheid en een lager energieniveau, samen met lusteloosheid en besluiteloosheid hinderen het in beweging komen. Begeleiding door een psychomotorische therapeut is hiervoor essentieel.

Met het Sporten Versterkt onderzoek willen we daarom meten of sportbehandeling van een psychomotorische therapeut (PMTer) en naast de reguliere depressiebehandeling, depressieve symptomen meer vermindert dan de reguliere behandeling alleen. Deelnemers worden per toeval toegewezen aan de reguliere behandeling of de reguliere behandeling in combinatie met sporten. De sportbehandeling begint met een kennismakingsgesprek en psychoeducatie over het effect van bewegen bij een depressie. Ook worden in de eerste sessie doelen opgesteld die aan het einde geëvalueerd worden. Deelnemers sporten een keer per week op locatie waarbij zij kunnen kiezen uit running of spinning, hoewel andere vormen van cardio sport ook ingezet kunnen worden indien deze meer bij cliënt passen. Belangrijk is dat op gemiddelde intensiteit gesport wordt, wat in het huidige onderzoek middels een Fitbit wordt gemeten. Daarnaast stimuleert de PMTer de cliënt om hiernaast twee keer per week thuis te sporten zodat sporten onderdeel van hun leefstijl wordt. Cliënten kunnen met een wekelijks schema werken om zo concreet te maken met wie en wanneer zij gaan sporten. Zo is de kans groter dat zij dit ook daadwerkelijk doen. Al deze informatie is verwerkt in het Sporten Versterkt toolkit welke gratis gedownload kan worden op onze website: www.sportenversterkt.nl

Naast het effectenonderzoek hopen we ook in kaart te brengen op wat voor manier sporten een depressie vermindert. Gaat men bijvoorbeeld minder piekeren of heeft men een beter zelfvertrouwen door sporten? Daarnaast onderzoeken we het effect op andere uitkomsten zoals fitness of kwaliteit van leven. Ook gaat onze partner, het Trimbos instituut, meten of sportbehandeling naast de reguliere zorg kosteneffectief is en wat nodig is om sporten structureel onderdeel van de behandeling te maken. De eerste resultaten zullen 2023/2024 bekend gemaakt worden in het kader van het promotieonderzoek van Michele Schmitter, onder begeleiding van prof. dr. Jan Spijker, prof. dr. Jasper Smits en dr. Janna Vrijsen. We willen nu alvast alle cliënten en behandelaren, en onze partners de Depressie Vereniging, het Trimbos instituut, Pro Persona, Radboudumc, GGNet en GGZ Oost Brabant danken voor hun inzet en ZonW voor de financiering van dit mooie project. Samen hopen we iets te bewegen in de GGz!

Als je interesse hebt in het Sporten Versterkt onderzoek, kun je contact opnemen met: onderzoek.sporten.versterkt@propersona.nl

Gebruikte literatuur

DeRubeis RJ., Hollon SD, Amsterdam JD, Shelton RC, Young PR, Salomon RM, et al. Cognitive therapy vs medications in the treatment of moderate to severe depression. Archives of general psychiatry, 62(4), 409-416. doi:10.1001/archpsyc.62.4.409

Dimidjian S, Hollon SD, Dobson KS, Schmaling KB, Kohlenberg RJ, Addis ME, et al. Randomized trial of behavioral activation, cognitive therapy, and antidepressant medication in the acute treatment of adults with major depression. Journal of consulting and clinical psychology, 74(4), 658–670. doi:10.1037/0022-006X.74.4.658

Hardeveld F, Spijker J, De Graaf R, Nolen WA, Beekman ATF. Prevalence and predictors of recurrence of major depressive disorder in the adult population Acta Psychiatrica Scandinavica, 122(3), 184-191. doi:10.1111/j.1600-0447.2009.01519.x

Krogh, J., Hjorthøj, C., Speyer, H., Gluud, C., & Nordentoft, M. (2017). Exercise for patients with major depression: A systematic review with meta-analysis and trial sequential analysis. BMJ Open, 7(9), e014820. doi:10.1136/bmjopen-2016-014820

Michele Schmitter, promovenda Radboud universiteit en junior wetenschappelijk onderzoeker bij Pro Persona.